Εκπαιδευτική κατάσταση επαρχίας Ιερισσού

Εφημερίδα: Ερμής

Τεύχος: 36

Ημερομηνία: 12 Σεπτεμβρίου 1875

Διατριβαί

Κύριε Συντάκτα του Ερμού

Η επαρχία Ιερισσού εκ δέκα χωρίων συγκειμένη και κατοικουμένη υπό επτά έως οκτώ χιλιάδων ψυχών, λαλουσών την ελληνικήν γλώσσαν. Έχει επισκοπικήν έδραν την κωμόπολιν Λιαρίγκοβην, ήτις είναι και η κεντρικωτέρα απάντων των μερών τούτων. Εν ταύτη ανηγέρθη εκ βάθρων ευρεία ελληνική και αλληλοδιδακτική σχολή, εν αις φοιτώσι πλείους η των εκατόν είκοσι μαθητών. Ήδη προτροπή του αρχιερέως ημών κ. Αμβροσίου, του τέως διορισθέντος τοιούτου εν τη επισκοπή ταύτη, καθίσταται και νηπιαγωγείον, πρωτοφανές εις την τάλαιναν ταύτην χώραν, ην επί τοσούτον βάσκανος δαίμων εβασάνισεν.

Εν τη χώρα ταύτη ευρίσκει ο περιοδεύων πολλάς αρχαιότητας. Και πρώτον βορειοανατολικώς απαντά τα ερείπια των αρχαίων Σταγείρων, την γενέτειραν γην του μεγαλητέρου επί της υφηλίου λάμψαντος πνεύματος του Αριστοτέλους. Έτι δε ανατολικώτερον ταύτης, την αρχαίαν Άκανθον, εν η ευρίσκεται σήμερον η κωμόπολις Ιερισσός, μίαν δ' ώραν ταύτης μακράν την υπό του υπεριφάνου βασιλέως της Περσίας Ξέρξου κοπείσαν δεόρυγα Πρόβλαξ υπό των εγχωρίων καλουμένη.

Αλλ' εν ταύτη τη ιστορική χώρα, υπάρχουσι γραμματοδιδασκαλεία τινά κακώς διωργανισμένα. Την οικτράν ταύτην της χώρας κατάστασιν ιδών ο αρχιερεύς ημών και συνενοηθείς μετά των προκρίτων εκάστου χωρίου καταβάλλει ατρύτους κόπους δια την θεραπείαν του τοιούτου δεινού, και δη έσπευσεν ίνα εξηγήση την κατάστασιν των σχολείων εις τε τους συλλόγους και αλλαχού, και κατωρθώθη, όπως εις των συλλόγων πληρώση κατ' έτος τον εν Ιερισσώ διορισθησόμενον διδάσκαλον. Οι κάτοικοι δ' ασμένως αποδεξάμενοι την γενναίαν ταύτην του συλλόγου συνδρομήν έσπευσαν αμέσως να προσκαλέσωσι διδάσκαλον, και να έμβωσιν εις εργασίαν της νέας οικοδομής.

Καθ' ην δε γράφομεν στιγμήν η Α. Πανιερότης μεταβαίνει εις Ιερισσόν, όπως συνεργασθή εκείσε μετά των εφόρων δια την αποπεράτωσιν της σχολής. Τιμήν και έπαινον πρέπει δικαίως πρέπει ν' αποδώσωμεν τοις κατοίκοις της τε Λιαριγκόβης δια την σύστασιν του νηπιαγωγείου και την διατήρησιν των σχολών, και της Ιερισσού δια τον ζήλον, ον δεικνύουσι δια την ίδρυσιν της νέας οικοδομής.

Αλλ' εν ω αι δύο αύται κωμοπόλεις εργάζονται υπέρ του κοινού καλού, και ο αρχιερεύς αγρυπνεί τηκόμενος υπό του υπέρ της προόδου και παραγωγής της νεολαίας αισθήματος, η τρεις ώρας απέχουσα της Λιαρίγκοβης Βαρβάρα χώρα έχουσα εκατόν περίπου οικίας, προέβη εις πρωτάκουστον κίνημα, έπαυσε τον εκείσε συμφωνηθέντα διδάσκαλόν της, κ. Ν. Βουργαρελίδην, διότι εγένετο παράνομον τι συνοικέσιον, παρ' ου οι έφοροι της σχολής κύριοι Ιωάννης Πιτάρης, Ιωάννης Οικονόμου και Δημήτριος Αθανασιάδης, ήλπιζον, ως έλεγον, να λάβωσι πέντε οθωμ. λίρας πρόστιμον δια την σχολήν, και επειδή μεθ' όλων των ανακρίσεων αυστηρώς γενομένων υπό του αρχιερέως, ουδέν τοιούτον ανεκαλύφθη, οι ειρημένοι έφοροι έπαυσαν τον διδάσκαλον εκδικούμενοι ως μη φανέντες αληθείς. Εις μάτην και ημείς τε και ο αρχιερεύς και ο διδάσκαλος εκράξαμεν, ότι ουδεμία μεταξύ συνοικεσίου και σχολείου σχέσις, εις μάτην εφωνάξαμεν, ότι ο κόσμος θα μας οικτείρη, θα μας γελάση, θα μας ελεεινολογήση, ουκ ην δε φωνή, ουδέ ακρόασις παρά τοις κυρίοις εφόροις, τα πάντα φρούδα απέβησαν.

Λιαρίγκοβη. 4/16 Σεπτεμβρίου 1875.

ΣΠΥΡ Γ. ΒΟΥΡΓΑΡΕΛΗΣ