Ο Άγιος Πρόδρομος, βρίσκεται στην κεντρική Χαλκιδική. Απέχει από την πρωτεύουσα, τον Πολύγυρο, μόλις 14 km. και από την Θεσσαλονίκη 50 km. Μετά την εφαρμογή του σχεδίου Καποδίστριας, υπάγεται στον Δήμο Πολυγύρου. Σύμφωνα με την απογραφή του 2001, το χωριό κατοικείται από 452 κατοίκους, οι οποίοι ως επί το πλείστον ασχολούνται με την γεωργία, την κτηνοτροφία, την εστίαση και τουρισμό, ή εργάζονται στα μεταλλεία Γερακινής (και παλαιότερα στου Βάβδου).

Η γραφική τοποθεσία στην οποία είναι χτισμένος ο Άγιος Πρόδρομος, με τον Ρεσετνικιώτη ποταμό - ή Τρανό λάκκο, ο οποίος αποτελεί μία από τις πηγές του Ολύνθιου - να διαρρέει το χωριό, τα παραδοσιακά σπίτια και την αναπαλαιωμένη εκκλησία της Κοιμήσεως της Θεοτόκου (χτισμένη το 1851), το καθιστούν πόλο έλξης πολλών επισκεπτών. Στις παραδοσιακές ταβέρνες - 9 στον αριθμό - ο επισκέπτης μπορεί να γευτεί το πασίγνωστο σουβλάκι Αγίου Προδρόμου, παραδοσιακό ψωμί και γλυκά, μέλι, καφέ κτλ.

Σημαντικές εορτές αποτελούν η Κοίμηση της Θεοτόκου στις 15 Αυγούστου, το πανηγύρι στο εξωκλήσι του Αγίου Προδρόμου στις 28-29 Αυγούστου, το οποίο μάλιστα από τα παλαιά χρόνια συγκέντρωνε πλήθος πιστών, το πανηγύρι του Αγίου Χριστοφόρου, του Αη-Γιώργη, του Αη-Λια, της Αγ. Άννας.

Στην μακραίωνη ιστορία του, στο χωριό έχουν διασωθεί και πολλά έθιμα, όπως “Οι Φουταροί”, που ψάλουν τα τοπικά κάλαντα την παραμονή των Θεοφανείων, “Οι φουτχιές” που ανάβουν στις πλατείες του χωριού την παραμονή της Γεννήσεως του Αγίου Προδρόμου στις 23 Ιουνίου, το παραδοσιακό μασκάρεμα των παιδιών τις Απόκριες, η λιτανεία της ημέρα της Ζωοδόχου Πηγής και άλλα πιο ξεχασμένα, όπως “Οι Λαζαρίνες”, “Το έθιμο της σ’χωρήσεως”.

26/9/09

Γειτονιά

Αφηγήτρια: Μαρία Ι. Σαράφη
Καταγραφή: Γιάννης Δ. Σαράφης
Τόπος: Άγιος Πρόδρομος
Ημερομηνία: 06/01/2005
- Στον Άγιο Πρόδρομο πρόλαβες εσύ πλακόστρωτα; Ή ήταν όλα τσιμεντένια;
- Οι δρόμ’;
- Ναι.
- Ήταν πρώτα καλντιρίμια.
- Πού είχε; Είχε σε μας εκεί καλντερίμια;
- Είχι ικεί που ήμιστι.
- Στη στενούρα δεν είχε όμως;
- Ικεί στ'_στινούρα δεν είχι.
- Χώμα είχε. Από πάνω;
- Ύστιρα το 'ρ'ξαν τσιμέντο κι ύστιρα γέμισι λακούβις, χάλασι του τσιμέντου. Από πάν' κι ικεί έγινι...
- Χώμα ήταν ή είχε καλντερίμια;
- Είχι καλντερίμι.
- Και μέχρι πού κατέβαινε;
- Μέχρι ικεί του σπίτ’ τ'ς Θουμαής
1.
- Και παρακάτω έβγαινε στο δρόμο ή όχι;
- Όχ', ύστιρα παρακάτ' δεν είχι.
- Πιο πάνω, εκεί στην γιαγιά την Αλεξάνδρα2 είχε κι από κει καλντερίμια;
- Ήταν καλντιρίμια.
- Και πότε τα χάλασαν;
- Ύστιρα που έρ'ξαν τσιμέντο.
- Πότε; Το 50', το 60';
- Δε θ'μούμι πότε ήταν.
- Και φώτα δε θα είχε τότε.
- Δεν είχι φώτα όταν παντρεύ'καμι. Μι τ'ς γκαζόλαμπις ήμασταν.
- Ποιος παπάς σας πάντρεψε στον Άη-Πρόδρομο;
- Η παπα-Σατραζάν'ς. Ήταν κι δάσκαλος ικείνους. Κι δάσκαλους κι παπάς.
- Και στο γάμο πώς ήρθες, με το κάρο;
- Μι τα κάρα.
- Τ' αδέρφια σου σε έφεραν;
- Έπιζαν...
- Έπαιζαν κιόλας; Είχαν ορχήστρα;
- Έπιζι η μιγάλους η θείους η Μανώλ'ς, λαγούτου, αλλά τότι τουν πήραν στη 'στυνουμία κι τουν έδειραν πουλύ παραμουνές που ήταν να παντρηυτούμι.
- Παραμονή απ' το γάμο;
- Απ' το γάμο…Τουν είχαν μαυρίσ' στου ξύλου. Ίλιγαν ότι έδουσι τ'ς αντάρτις ψουμί, ξέρου 'γώ τι, κι... τουν πήγαν στη 'στυνουμία. Κι ξαναείπι άμα τουν καλέσ'... κι τότι τουν ξανακαλούσαν κι βγήκι όξου ύστιρα αντάρτ'ς.
- Μετά είχε γλέντι στο γάμο;
- Είχι, χόρηυάμι κάτ' ικεί στην αυλή.
- Είχε χώρο εκεί στην αυλή να χορέψεις;
- Ικεί 'πού πάν...
- Απ' την δικιά σου την πορτούδα, απ' το σπίτι; Ήταν ανοιχτό εκεί; Ή όπως είναι τώρα;
- Ε, να ήταν, όπως είνι τώρα... Ικείνου του σπίτ' δεν του 'χει η Χρυσάφ'ς
3.
- Τι ήταν εκεί;
- Ήταν ένας άλλους... πώς τουν έλιγαν, Κουκκών'ς λέγουνταν;
- Κοκκωνάδ'κο ήταν το σπίτι δηλαδή;
- Ικείνου που έχ' η Χρυσάφ'ς ήταν χαμώια όλου, κι ύστιρα το 'φκιασι η Χρυσάφ'ς.
- Άρα ήταν και πιο ανοιχτό εκεί.
- Μπα, ήταν πάλι έτσι_α όπως έρχιτι κλειστό, είχι μπλουκό. Φράχτ' είχι, φράχτ'...
- Και τ' άλλο απέναντι που είναι το ερείπιο, ποιανού ήταν; Εκείνο το παλιό.
- Ικείνο ήταν τ'ς γιαγιάς τ'ς Θουμαής.
- Ποιανής γιαγιάς Θωμαής, της Μανωλάκαινας;
- Ναι, τ’ς Μανωλάκινας.
- Εσύ τους πρόλαβες, ζούσαν εκεί;
- Τ'ς πρόλαβα.
- Μετά έχτισαν το κάτω το σπίτι, αυτό που ζούσαν μετά, τώρα τελευταία;
- Του 'χαν φκιάσ', 'πού σεισμόπληκτου το 'φκιασαν τώρα, δε θ'μούμι.
- Είχε άλλο σπίτι πιο μπροστά;
- Ικείνου ήταν αλλά ήταν, διαφουριτικό.
- Κι αυτό που ήταν από κάτω ήταν της θειας Κωνσταντινιάς4 το πατρικό, πιο κάτω εκείνο το χαμηλό;
- Ναι, κάθ'νταν η μάνα της Κουσταντινιάς, κι η πατέρας τ'ς. Η θεια Κουσταντινιά κά'νταν ιδώ στο... που 'ν' του βινζινάδ'κο.
- Και η μάνα της κι ο πατέρας της καθόταν εκεί;
- Καθόταν ικεί.
- Από ποιο σόι ήταν η θεια η Κωνσταντινιά;
- Μοσχόπ'λαινα. Μοσχοπούλου λέγουνταv.
- Και τον πατέρα της και τη μάνα της πώς τους έλεγαν;
- Του πατέρα τ'ς τουν έλιγαν Χρήστου κι τη μάνα τ'ς Κατιρίν'.
- Οι Αδαμάδες εκεί ήταν που είναι και τώρα;
- Οι Αδαμάδις ικεί.
- Η θεια η Πολυτίμη5 κάθονταν εκεί όταν ήρθες εσύ;
- Ύστιρ' απ' τ' ιμένα παντρεύ'κι η θεία Πουλυτίμ’.
- Εκεί που ήταν οι Σερλήδες, ποιος έμενε;
- Ε, να έμινι ικεί η θεια η Αγγέλου
6 που 'χ' του φούρνου. Είχαν απού ένα δουμάτιου με τ'ν άλλ’, μι τ’ς Φουτεινής ντ' πιθιρά, κι ύστιρα πήραν που κάτ' στα καφινεία του σπίτ' ικείνου πο' 'χ'ν του φούρνου.
- Εκεί ποιος έμενε στα καφενεία;
- Το αγόρασαν 'πού μία, δε ξέρου, στ'_Σαλουνίκ' πάει ικείνην τώρα, π' του πούλ'σι. Τ' αγόρασι η Αγγέλου, τ'ς Αγγέλους η μάνα...
- Της θειας Αγγέλως τη μάνα πώς την έλεγαν;
- Μυγδάλω. Μαγδάληνή την έβγαλαν, αλλά Μυγδάλω την έλιγαν.
- Από ποιο σόι ήταν η θεια η Αγγέλω;
- Ε να, Σερλήδαινα ήταν. Η πατέρα τ'ς ήταν απ' τα Σανά.
- Απ' τα Σανά, και ήρθαν στο χωριό;
- Ήρταν στου xoυριό, είχαν μια αδιρφή. Πέρν’ Μπερμπάταινα. Τ’ μπαρμπα τ' Μόσχου7 κι τ' Βασίλ' τ' μάνα, τ'ν είχαν αδερφή.
- Κι οι Γιαννακούδηδες έμεναν εκεί παραπέρα;
- Ικεί έμιναν.
-----------------------------------------------------------------------------------------------
1. Θωμαή Αχτινά (Αχτινούδη), σύζυγος Χρήστου Μανωλάκη.
2. Αλεξάνδρα Τσίγγανου, σύζυγος Ιωάννη Αθ. Χρυσαφούδη.
3. Χρυσάφης Αθ. Χρυσάφης.
4. Κωνσταντινιά Μοσχοπούλου, σύζυγος Νικολάου Ι. Καζλάρη.
5. Πολυτίμη Κολυμβάνου, σύζυγος Χρήστου Ε. Βερβάτη.
6. Αγγελική Σερλή, σύζυγος Δημητρioυ Χρ. Aυγέρου.
7. Μόσχος και Βασίλειος Δ. Βερβάτης.

Δεν υπάρχουν σχόλια:

Δημοσίευση σχολίου